TIME, 2025’in en iyi buluşlarını seçti – Teknopat

Figure 03, iddialı bir hedefe sahip insansı bir robot. Üretici şirket Figure AI, insan biçiminde bir makine inşa ederek bu robotları küresel ekonominin çeşitli alanlarında, hatta evlerde çalıştırmayı amaçlıyor. Ekim ayında tanıtılan Figure 03, çamaşır katlamak ya da bulaşık makinesi doldurmak gibi bazı ev işlerini yapabiliyor; ancak hala yardıma ihtiyaç duyuyor. Örneğin, makineyi başlatmak veya yere düşürdüğü bir şeyi almak için insan müdahalesi gerekiyor.

Şirket, robotların Helix sinir ağını daha fazla görevi yerine getirebilecek şekilde eğitmek için büyük ölçekli bir veri toplama süreci başlattı. CEO Brett Adcock, robotikteki gelişme eğrisinin dijital yapay zekaya benzediğini söyleyerek, “Önümüzde büyük sıçramalar var” açıklamasında bulundu.

Görme engelli öğrenciler, yeni ders kitaplarının Braille’e çevrilmesi uzun sürdüğü için genellikle eski materyallerle çalışmak zorunda kalıyor. Monarch, bu soruna devrim niteliğinde bir çözüm getiriyor: Harf boyutlarında, 3.840 elektromanyetik pinden oluşan bir ekran, çok satırlı Braille veya dokunsal grafikler gösterebiliyor. Her hücre, kullanıcıların parmak hareketlerini algılayan bir dokunmatik sensöre sahip; tıpkı bir tablet gibi kaydırma ve dokunma yapılabiliyor.

Şirketin ürün inovasyonu direktörü Greg Stilson, “Amacımız, görme engelliler için bir iPad üretmekti” dedi. Bunu mümkün kılan, “Lego tarzı” hücre yığınları oldu. Şu anda yaklaşık 1.100 Monarch cihazı ABD’de sınıflarda kullanılıyor, bu da ihtiyaç duyan öğrencilerin yaklaşık yüzde 20’sine destek sağlıyor.

Diğer şirketler uzaydan internet sağlamak için binlerce küçük uydu fırlatırken, AST SpaceMobile kurucusu Abel Avellan farklı bir yol izliyor.

Şirketin BlueBird uyduları, alçak yörüngede bugüne kadar konuşlandırılmış en büyük ticari antenlere sahip. Beş BlueBird halihazırda yörüngede dönüyor ve önümüzdeki aylarda fırlatılacak daha büyük uydularla birlikte 120 Mbps’ye kadar veri aktarım hızı hedefleniyor. Bu, uzaydan gönderilen internet için yeni bir rekor anlamına geliyor. ATT ve Verizon müşterileri doğrudan bu altyapıdan yararlanacak; diğer kullanıcılar da farklı planlar satın alabilecek. Şirket, yıl sonuna kadar ABD’de kısmi hizmet sunmayı, 2026’da küresel kapsama ulaşmayı planlıyor.

Çiftlik hayvanlarının geğirmesi ve dışkısı, karbondioksitten yaklaşık 80 kat daha güçlü bir sera gazı olan metanın başlıca kaynaklarından biri. Bu emisyonları azaltmak için Avustralya hükümetine bağlı araştırma kurumu CSIRO, deniz yosunundan elde edilen Asparagopsis adlı bir yem takviyesi geliştirdi. Araştırmalara göre bu takviye, hayvan kaynaklı metan salımını yüzde 80’e kadar azaltabiliyor.
Bu teknolojiyi ticarileştiren FutureFeed, şu anda Hawaii, Avustralya, Yeni Zelanda ve Avrupa’daki deniz yosunu üreticilerine lisans veriyor. ABD’de ise FDA onayı süreci devam ediyor. Onay alındığında, hayvancılıktan kaynaklanan emisyonların azaltılmasında devrim yaratabilir.

Manta Sound Sleep Mask, bluetooth hoparlörler ve tam karartma sağlayan C şeklindeki göz kapaklarıyla uyku deneyimini geliştirdi.
Yan yatmayı sevenler için tasarlanan maskede 24 saatlik pil ömrü bulunuyor.

Yılın başında DeepSeek’in ileri düzey akıl yürütme modeli R1’in ortaya çıkışı, yapay zeka dünyasında adeta “tarihi bir dönüm noktası” olarak görüldü.
Dev teknoloji şirketleri milyarlarca dolar harcarken, Çinli girişim DeepSeek yalnızca 6 milyon dolar harcayarak OpenAI’nin en gelişmiş modeline denk bir sistem geliştirdi.
Ayrıca ABD’li rakiplerine kıyasla çok daha az işlem gücü kullanıyor ve hala ücretsiz erişilebiliyor. Bu atılım, yapay zeka rekabetinde yeni bir dönemi başlattı.

QTPIE, sürüş testlerini yapay zeka ile otomatik hale getiriyor.
Sistemin çift kamera ve sensör sistemi, hız, şerit disiplini ve baş hareketlerini puanlıyor.
Virginia pilot uygulamasından sonra sistemin 2027’ye kadar tüm eyalette yaygınlaştırılması planlanıyor.

Gitar çalmayı kolaylaştıran C1, çelik teller yerine paddler ve basınç hassasiyetli bir boyun paneli kullanıyor.
Uygulama ile birlikte, sessiz pratik çalışma imkanı sağlanıyor. Altı saatlik pil ömrü ve katlanabilir tasarım sayesinde taşınabilir bir ürün.

3D baskı ile geri dönüştürülmüş plastikten evler inşa eden Azure Printed Homes, hızlı ve uygun maliyetli konut çözümleri sunuyor.
Evler 19 bin 900 dolardan başlayan fiyatlarla, stüdyodan bağımsız evlere kadar çeşitleniyor. 2025’te yaklaşık 100 ev inşa edildi.

Hyperboot, Normatec bacak sıkıştırma teknolojisini yüksek topuklu spor ayakkabı konseptiyle birleştiriyor.
Sıvı tabakalarını gevşetip dolaşımı artırarak, hareketi kolaylaştırıyor ve sakatlanma riskini azaltıyor.

Senegal ve Moritanya, hayat kurtaran altı bileşenli aşıyı dağıtan ilk düşük gelirli ülkeler oldu.
Bu aşı, difteri, tetanoz, boğmaca, hepatit B, menenjit ve polioya karşı koruma sağlıyor.
Daha basit dozaj planı sayesinde daha fazla çocuk aşılanabiliyor.

ABD’de geri dönüşüm programlarına katılım yüzde 43 olsa da, atıkların çoğu çöpe gidiyor.
AMP, yapay zeka destekli tarayıcılarla organik maddeleri kompost, plastik ve alüminyumları geri dönüşüme gönderiyor. Portsmouth’ta 500 bin ton atığı yıllık işleme kapasitesiyle 20 yıllık bir ortaklık hedefleniyor.

ARI (advanced research insights), piyasadaki güçlü araştırma danışmanı rolünü üstleniyor.
Sistem, saniyeler içinde rapor oluşturabiliyor ve 400’ün üzerinde kaynağı analiz ederek, içsel verilerle entegre olabiliyor.
NIH ve APCO gibi kurumlar, ARI’yi kullanıyor.

Honor’un yeni telefonları, cihaz üzerinde çalışan deepfake algılama sistemine sahip.
Video analizleri, anında ve gizlilik korunarak cihazda yapılıyor. Sistem, WeChat, WhatsApp, Messenger, Douyin ve diğer uygulamalarda da çalışıyor.

ABD’de bebeklerin çoğu mama ile besleniyor; ancak tam yağlı, katkısız seçenekler sınırlı.
Nara Organics ise, tam yağlı organik bebek maması geliştirdi. Hem ABD hem de AB standartlarına uygun olan ürün, tam yağ içeriğiyle beyin gelişimini destekliyor.

Sivrisinekler, dünyadaki en ölümcül hayvanlar arasında yer alıyor.
Royal Robbins, Mosquito Protection Technology adlı sık dokunmuş kumaş ile sivrisinekleri yüzde 92 oranında engelliyor, kimyasal kullanılmadan ve tekrar uygulama gerektirmeden uzun ömürlü koruma sağlıyor.

Podcast’ler dünya çapında patlama yaparken, Adobe’nin yeni yapay zeka destekli ses düzenleme aracı Enhance Speech, bu içeriklerin kalitesini yepyeni bir seviyeye taşıyor.
Kasım 2024’te piyasaya çıkan Enhance Speech 2, arka plan gürültüsünü, yankıyı ve bozulmayı saniyeler içinde temizliyor; ister kalabalık bir kafede ister yankılı bir odada kaydedilmiş olsun, sesi stüdyo kalitesine getiriyor.
Araç, şimdiye kadar 100 milyondan fazla ses dosyasını işledi.

NanoKnife, prostat kanserini lokal elektriksel darbelerle tedavi ediyor.
FDA onaylı cihaz, geleneksel radyasyon tedavisine alternatif olarak minimal invaziv bir çözüm sunuyor.
Üroloji uzmanı David Golombos, “Herkes için uygun değil, ama yan etkiyi minimize ederek lokal kanseri tedavi ediyor” ifadelerini kullandı.

Lityum-iyon bataryalar yoğunluk sınırına ulaştı ve katlanabilir cihazlarda kalınlık sınırı oluşuyor.
Honor, yüzde 25 silikona sahip silikon-karbon batarya geliştirdi; yalnızca 2,3 mm kalınlık ve 6.100 mAh güç sunuyor.
Yeni batarya, Honor Magic V5 telefonunda kullanıldı ve yakında saat ve bilgisayarlara entegre edilecek.

Otonom depolara olan talep arttıkça, AutoStore öne çıkıyor.
Modüler sistemler, ürünleri alan robotlarla kompakt küp tabanlı depolamayı birleştiriyor, böylece depolar daha hızlı, doğru ve kapasitesi yüksek çalışıyor.
Bu yıl tanıtılan CarouselAI (yapay zeka destekli robot seçici) ve VersaPort (esnek depo istasyonu) ile depoların verimliliği daha da artırılıyor.

Çoğu yapay zeka modelinde kullanıcı bir komut girer ve statik bir yanıt alır.
Genie 3, girilen metni etkileşimli dijital dünyalara dönüştürüyor. Örneğin bir nehir oluşturup bot veya deniz canlıları ekleyebiliyorsunuz. Sonuçlar anında ortaya çıkıyor ve birkaç dakika boyunca gezilebiliyor.
Google’a göre, eğitim ve riskli senaryolar için simülasyon gibi alanlarda kullanılabilir.

Robot süpürgeler hala tam bilinçli değil; ama Dreame X50 Ultra, evler için çok daha akıllı.
Cihaz, akıllı navigasyon sistemiyle 200 nesneyi tanıyabiliyor, sesli komutlara yanıt veriyor, mop ve basamak temizliği yapabiliyor.
ProLeap sistemi sayesinde kablolar veya 6 cm’ye kadar engellerin üzerinden geçebiliyor. Dreame, bunun şimdiye kadarki en çok satan robot süpürgesi olduğunu belirtiyor.

iBrain, kablosuz EEG cihazı olarak evde kullanılabiliyor.
Cihaz beyin aktivitesini izliyor ve yapay zeka ile uyku apnesi, Parkinson, beyin kanseri veya ilaç yan etkilerini belirtiler ortaya çıkmadan önce tespit edebiliyor.
85 milyon dolar yatırım alan şirket, cihazın piyasaya sürülmesini dört ABD eyaletinde başlattı.

Gebelikle ilgili pek çok bilinmeyen var ve araştırmalar zorlu. UC Santa Barbara’dan Nina Miolane, yapay zekâ ile anne beyni dijital ikizi olan HerBrain’i geliştirdi.
Model, gebelik ve doğum sonrası dönemde beynin yapısal değişimlerini gösteriyor ve kadınların haftalık değişimleri öngörmesine yardımcı oluyor.
Miolane, “Bunu eğitim amaçlı bir araç haline getirmek istiyoruz” ifadelerini kullandı. HerBrain uygulaması 2027’de piyasaya sürülmesi hedefleniyor ve ileride diğer gebelik uygulamalarıyla entegrasyonu planlanıyor.

Geleneksel yangın haritaları yangın başladıktan sonra bilgi verir. Kayrros ise, yangını başlamadan önce tahmin edebiliyor.
Wildfire Risk Monitor, uydu teknolojisi, veri füzyonu, makine öğrenimi ve yapay zeka kullanarak riskleri değerlendiriyor. Kullanıcılar, tehlikeli alanlarda önlem alabiliyor, gerçek zamanlı durumu takip edebiliyor ve yangın sonrası zararı ölçebiliyor.
Şirketin sistemi, sigorta şirketleri, acil durum hizmetleri, hükümetler ve altyapı operatörleri tarafından kullanılıyor.

Dünyadaki yüksek voltajlı enerji hatlarının çoğunda sensör bulunmuyor; sistemler tahminlere dayanarak çalışıyor ve gerçek kapasitenin altında kalıyor.
Heimdall Power, hattın gerçek taşıma kapasitesini ölçen ve güvenliği artıran bir cihaz geliştirdi: Neuron.
Avrupa’da halihazırda kullanılan Neuron, Minnesota’daki ilk büyük ABD projesinde tepe talep döneminde iletim kapasitesini yüzde 63 artırdı ve yılda yaklaşık 3 milyon dolar tasarruf sağlayabileceği öngörülüyor.

Mayıs ayında Wildtype’ın laboratuvar ortamında yetiştirilen somonu, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanan ilk hücre-kültürü deniz ürünü oldu. Laboratuvar ortamında yetiştirilen tavuk ise 2023’te onay almıştı.
Kurucular Justin Kolbeck ve Aryé Elfenbein, bu proteinlerin gıda güvenliğini artıracağı ve ticari balıkçılığın çevresel etkilerini azaltacağına inanıyor.
2025’in sonunda, Wildtype’ın sushi kalitesindeki somonu San Francisco, Seattle, Aspen ve diğer restoranlarda sunulacak. Eylül ayında şirket, Upside Foods ile birlikte Teksas’ta çıkarılan bir yasayı dava ederek hücre-kültürü gıdaların satış yasağını engellemeye çalışıyor.

Uncaged Innovations, bitki bazlı deri alternatiflerini kökten yeniden tanımlıyor.
Kurucu ortak Stephanie Downs, “Deri’yi deri yapan şey nedir?” sorusundan yola çıkarak, bu kez kolajen yerine buğday, soya, pirinç gibi bitkisel proteinlerden oluşan bir malzeme geliştirdi.
Elevate adı verilen bu yeni malzeme, geleneksel derinin görünümünü ve hissini taklit ediyor; ancak üretimi yüzde 95 daha az sera gazı, yüzde 89 daha az su ve yüzde 71 daha az enerji gerektiriyor.
Jaguar Land Rover ve Hyundai, araç iç tasarımlarında Elevate kullanımı üzerinde çalışıyor.

Boston Üniversitesi araştırmacıları, taşınabilir MRI teknolojisinde dev bir adım attı ve vücuda yapıştırılabilen, kalem pilden hafif ve yalnızca 50 dolar maliyetli kablosuz bobin sensörleri geliştirdiler.
Profesör Xin Zhang, “Evreka anımız, evlerimize internet getiren basit koaksiyel kabloların MRI performansında harikalar yaratabileceğini fark ettiğimiz andı” dedi.
Bu teknoloji, gelecekte acil müdahale ekiplerinin sahada beyin ve doku taraması yapmasını mümkün kılabilir .

Orijinal Nintendo Switch, taşınabilir oyun anlayışını yeniden tanımlamıştı.
Switch 2, gücü artırırken taşınabilirlikten ödün vermiyor.
Yeni Nvidia Tegra T239 çipi, ışın izleme ve DLSS çekirdekleriyle destekleniyor; böylece oyunlar televizyonda 4K, elde ise 1080p/120Hz oynanabiliyor.
Haziran’daki lansmandan sonraki ilk haftada 3,5 milyon adet satılarak, Nintendo tarihinin en hızlı satan donanımı oldu.

Bir piyano sahibi olmak çoğu kişi için zor; hem büyük, hem pahalı, hem de öğrenmesi yıllar alıyor.
Roli Piano System, bu engelleri ortadan kaldırmayı hedefliyor.
Renkli, ışıklı klavyesi eğitici ve eğlenceli; üzerine monte edilen bir kamera, öğrencinin parmak hareketlerini izleyip tıpkı bir öğretmen gibi kişisel geri bildirim veriyor.

Müzisyen Kevin Parker (Tame Impala), şarkı yazımını kolaylaştırmak için yeni bir enstrüman geliştirdi: Orchid ORC-300.
Sırt çantasına sığacak kadar küçük olan bu kompakt synthesizer, tek oktav tuşla karmaşık akorları kolayca oluşturabiliyor.
İlk 4 bin adetlik üretim, saatler içinde tükendi.

Swear, dijital çağın en büyük sorunlarından biri olan “deepfake dezenformasyonu”na karşı güvenlik sağlıyor.
Her video kaydında her bir piksel, ses örneği ve meta veriye dijital DNA parmak izi atayan sistem, bunların karmalarını (hash) blokzincire yazıyor. Böylece sonradan yapılacak en küçük değişiklik bile anında tespit ediliyor.
Teknoloji, saatte yalnızca 1 MB ek veri üretiyor; bu da vücut kameraları ve güvenlik kameraları için donanım değişikliği gerektirmeden uygulanabileceği anlamına geliyor.
Swear, şu anda ABD’de güvenlik firmalarıyla pilot uygulamalarda.

Huawei’nin Pura 80 Ultra modeli, telefonundan çok fotoğraf makinesine benzeyen bir cihaz.
Temmuz’da tanıtılan cihaz, çift telefoto lens özelliğiyle sektörde bir ilk. 3,7x ve 9,4x yakınlaştırma sunan lensler, 1 inçlik sensörle birleşerek her ışık koşulunda olağanüstü detaylı ve canlı görüntüler üretiyor.

Veriler, bulut ağlarında genellikle katı camdan yapılmış optik fiberler aracılığıyla ışık formunda taşınır. Ancak ışık havada daha hızlı hareket eder.
Microsoft’un geliştirdiği Hollow Core Fiber (içi boş çekirdekli fiber), ortasında hava kanalı bulunan bir cam yapıya sahip.
Azure Hyperscale Networking Genel Müdürü Frank Rey, “Bu sayede sinyal kaybı minimuma inerken, ışığın daha geniş bir spektrumda iletilmesi mümkün hale geliyor” açıklamasında bulundu.
Yeni fiber, veri iletim mesafesini mevcut teknolojilere kıyasla 1,5 kat artırıyor. Microsoft, Avrupa’da şu anda 2 bin kilometrelik hat kurdu; gelecek yıl bu mesafenin 12 bin kilometreye çıkması planlanıyor.

PP405, saç köklerindeki uyku halindeki kök hücreleri aktive ederek saç dökülmesini geri çeviren, hormonsuz ve yeni nesil bir topikal tedavi. Klinik deneylerde erken evre kellik vakalarında etkili sonuçlar elde edildi.
Pelage Pharmaceuticals halen FDA onayı bekliyor.

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et