Evrenin erken dönemlerinde ilkel yaşamın nasıl ortaya çıkmış olabileceğine ve Samanyolu dışındaki galaksilerde yaşamın var olup olamayacağına dair ipuçları artıyor.
Gökbilimciler, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) sayesinde yakındaki bir galaksideki genç bir yıldızın etrafında donmuş organik moleküller keşfettiler. Bu moleküller yaşamın yapı taşları olarak kabul edilir.
Maryland Üniversitesi ve NASA'dan araştırmacı Marta Sewiło tarafından yürütülen ve Astrophysical Journal Letters'da yayınlanan çalışmada, Webb teleskopunun Orta Kızılötesi Enstrümanı (MIRI), Büyük Macellan Bulutu'ndaki ST6 adı verilen genç yıldızın çevresinde beş farklı karbon bazlı bileşik tespit etti.
Bu bileşikler arasında metanol, etanol (alkol türleri), metil format, asetaldehit ve sirkenin ana bileşeni olan asetik asit bulunur.
Araştırmacılar, uzay buzunda ilk kez asetik asitin net bir şekilde tespit edildiğini söylüyor. Ek olarak yıldız ışığının analizi, RNA'nın yapı taşlarından biri olan glikolaldehit adı verilen şekerle ilgili bir molekülün izlerini de buldu, ancak bu bulguyu doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
EVRENİN EN UZAK KÖŞELERİ
BBC'nin Sky at Night dergisine konuşan Sewiło, “JWST'nin olağanüstü hassasiyeti ve çözünürlüğü sayesinde uzak bir yıldızın etrafındaki bu zayıf spektral özellikleri tespit edebildik” dedi ve teleskobun evrenin en uzak köşelerinde bile yeni keşiflere olanak sağladığını vurguladı.
Yaklaşık 160 bin ışıkyılı uzaklıktaki Büyük Macellan Bulutu, evrenin erken dönemlerindeki yıldız oluşum koşullarına benzer bir ortam sunduğu için bilim insanları tarafından “doğal bir laboratuvar” olarak değerlendiriliyor. Bu galakside hidrojen ve helyum dışındaki ağır elementlerin azlığı, evrenin erken dönemlerindeki kimyasal süreçlerin incelenmesi açısından büyük önem taşıyor.
Araştırmacılardan Leiden Üniversitesi'nden Will Rocha, bu moleküllerin yıldızlararası toz taneciklerinin gaz ve buz halindeyken yüzeyindeki kimyasal reaksiyonlarla oluştuğunu belirterek, şöyle konuştu: “Büyük Macellan Bulutu'nda bu karmaşık organik moleküllerin tespiti, yaşam için gerekli kimyanın zorlu koşullar altında bile oluşabileceğini gösteriyor.”
“BÜYÜK BİR ADIM”
Bilim insanlarına göre bu keşif, yaşamın temel bileşenlerinin evrende daha erken ve daha çeşitli ortamlarda oluşmuş olabileceğini ortaya koyuyor.
Aynı zamanda bu tür moleküllerin yıldız oluşturan yıldızların çevresinde hayatta kalabildiğini ve daha sonra bu yıldızların etrafındaki gezegenlerin yapısına dahil olabileceğini de gösteriyor.
Sewiło gelecekte hem Büyük hem de Küçük Macellan Bulutları'ndaki genç yıldızlara ilişkin benzer gözlemleri genişletmeyi planlıyor. Bilim adamı şunu ekledi:
“Şu ana kadar Samanyolu'nda bu moleküllerden yalnızca dördünü ve Büyük Macellan Bulutu'nda bir kaynağı tespit ettik. Ancak bu keşif, evrende karmaşık kimyanın nasıl oluştuğunu anlamada ileriye doğru atılmış önemli bir adımdır.”